عکاس: حنا خلج

چوگان از ورزش های قدیمی ایران محسوب می شود که امروزه در سطح جهان گسترش یافته است و با نام «پولو»  شناخته می شود.

تاریخچه پیدایش ورزش چوگان به ایران باستان تعلق دارد. واژه چوگان از ریشه پهلوی «چوپگان» گرفته شده است. چوبگان به چوبی گفته می شود که سری کج دارد و در این بازی استفاده می شود.

بازی چوگان پس از یک دوره افول در عصر حکومت صفویه دوباره اوج می گیرد و شکوفا می شود.

در این دوره نیز قزوین یکی از مراکز برگزاری مسابقات چوگان ورزش های پیوسته به آن از جمله قپق اندازی بوده و جهانگردان و سفیران کشورهای اروپایی در سفرنامه ها و گزارش های خود به آن اشاره کرده اند.

جمهوری آذربایجان در سال ۱۳۹۲ از بی‌توجهی ایران به این ورزش استفاده و تلاش کرد تا چوگان را به نام خود در فهرست میراث ناملموس جهانی ثبت کند. در نهایت یونسکو «بازی چوگان منطقه قره‌باغ» را ثبت جهانی کرد؛ اما آن را برای کل کشور آذربایجان در نظر نگرفت.

چند تن از فعالان فرهنگی از این موضوع باخبر شدند و به سازمان یونسکو اعتراض کردند. ایران بعد از سه سال تلاش و رایزنی‌های بین‌المللی و همکاری با وزارت ورزش، سرانجام در سال ۱۳۹۶ موفق شد در اجلاس کره جنوبی بازی چوگان ایرانی را به تصویب نهایی برساند و آن را در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دهد.

در گذشته این ورزش با مشارکت بانوان نیز همراه بوده به شکلی که نظامی در کتاب خسرو شیرین خود به دخترکان چوگان باز اشاره می کند؛

“مهین بانو عده‌ای از زنان سوارکار و چوگان باز را همراه شیرین به پایتخت فرستاد”