چالش‌های مدیریت شهری!
امروز شهر نشینی غالب ترین عارضه در کشورهای در حال توسعه است؛ مدیریت شهری با مشکلات زیادی از جمله نارسایی‌های مالی و مهارت های تکنیکی روبرو است. همراه با رشد سریع و سرسام آور شهرنشینی در جهان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، نقش شهرها در چار چوب اقتصاد ملی این کشورها به کلی متحول و از اهمیت حیاتی برخوردار شده است؛ نقش نوین شهرها در این کشورها نیازمند نگرشی نوین بر مساله مدیریت شهری است.
امروزه کلانشهرها برای پاسخگویی به نیازهای شهروندان خود نیاز به مدیریت منسجم و هماهنگ دارند که می توان با تعامل سازنده سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی و البته به دور از موازی کاری و اتلاف منابع، برای تحقق آن گام برداشت؛ پیرو این دیدگاه که مدت‌‌ها در مراکز تصمیم گیری و مجامع فکری کشور مطرح بوده همچنین احساس ضرورت و فوریت در مورد لزوم تحول در ساختار نظام مدیریت کشور، مواد ۱۳۶ و ۱۳۷ برنامه سوم و چهارم توسعه به دولت اجازه داده تا وظایف مدیریت شهری را به نهادهای محلی واگذار کند و از سویی، وسعت و پراکندگی کلان شهرها طالب تعادل در حجم عملیات مدیریت شهری با توان آن است؛ به طور کلی، قلمرو خدمات شهری، پیچیدگی زیادی در انواع و تعداد کارگزاران تأمین خدمات شهری به وجود آورده که این مورد، وظایف مدیریت شهری را در هماهنگی سنگین تر می‌کند.
امروزه مدیریت شهری در جهان تحول اساسی یافته است شهرها مدیریت می‌شوند تا بتوانند رفاه و آسایش ساکنان خود را تأمین کنند.
مدیریت شهری دارای تشکیلات وسیعی است و نقش مهمی در موفقیت برنامه‌ها و طرح‌های توسعه شهری و همچنین رفاه نیاز جمعیت، جریان عبور و مرور در شهر، رفاه عمومی، مسکن، کاربری زمین، تفریح، فرهنگ، اقتصاد، تأسیسات زیر بنایی و امثال آنها را بر عهده دارد.
مدیریت شهری باید برای شهر برنامه ریزی کند؛ فعالیت‌های شهری را سازمان دهد و بر فعالیت‌های انجام شده نظارت و حتی برای انجام بهینه امور انگیزه ایجاد کند، چرا که هدف مدیریت شهری، ارتقای شرایط کار و زندگی جمعیت ساکن، تشویق به توسعه اقتصادی و اجتماعی پایدار و حفاظت از محیط کالبدی است.
انجام چنین اموری به آگاهی از اصول مدیریت، برنامه ریزی، ارتباطات، انگیزش، سازماندهی، هدایت و رهبری و نظارت و کنترل باز می‌گردد. مدیریت شهری به ویژه در کلانشهری همچون قزوین، آن هم در شرایط کنونی، وظیفه‌ای بسیار دشوار است که پایانی در آن متصور نمی‌توان شد؛ همچنین یکی از اهداف مهم مدیریت شهری، توسعه پایدار شهرها است.
تاکنون در راستای توسعه پایدار شهری و در جهت یافتن اصول و راهکارهای کاربردی در برنامه های موصوف، مطالعات و برنامه ریزی‌های متعددی صورت گرفته و اندیشه توسعه شهری پایدار از جنبه‌های بسیار گسترده مورد نقد و بررسی در امر توسعه در سطح ملی قرار گرفته است.
هدف فرآیند توسعه شهری پایدار دستیابی به وضعیت پایداری جوامع شهری است؛ فرآیندی که هدف آن ایجاد یا تقویت ویژگی‌های پایداری در زندگی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی شهر می باشد.
طرفداران توسعه شهری با تاکید بر پروژه‌های منطقی، سعی در توجه به تمام جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی طرح‌ها دارند و برای نیل به شهر آرمانی بایستی تعمق و تعامل بین بخش‌های مذکور صورت پذیرد، از این رو با توجه به اهمیت مقوله پایداری در اهداف توسعه شهرها، دامنه گسترده‌ای از مجموعه نیازهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، اکولوژیک و کالبدی برای حرکت به سوی پایداری مورد توجه است، که می‌تواند در قالب شاخص های پایداری شهر تعریف شود.
در بررسی توسعه‌های شهری که به دلیل تأثیر گذاری بردارهای سیاسی و خارج از ظرفیت‌های طبیعی به صورت زودرس توسعه می‌یابند، توجه به مسائل کالبدی و مدیریتی در صدر مسایل شهری قرار دارد و بدیهی است که ارائه هر گونه راه حل در زمینه توزیع خدمات در شهر، نیازمند تحقیق و شناخت دقیق مسایل و مشکلات شهری است.
خدمات رسانی بهینه یکی از مهم ترین شاخصه‌های ارتقای کیفیت زندگی شهری است و جلوگیری از بروز آسیب و ناهنجاری‌های اجتماعی جامعه شهری، در وهله نخست مستلزم خدمات رسانی بهینه به شهروندان است که در جای خود یکی از مهم ترین ضرورت های انجام این تحقیق به شمار می‌رود.
روند تحولات در مفهوم مدیریت شهری، مبین آن است که بین الگو و ساختار مدیریت شهری با نحوه شکل گیری دولت در قرن بیستم ارتباط نزدیکی وجود دارد، به همین علت بررسی این تحولات در دوران جدید برای روشن شدن سیر تغییرات در اشکال و وظایف مدیریت شهری ضروری است.
رشد سریع شهری در کشورهای رو به توسعه مشکلات عمده اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی پدید آورده است و شهرهای کشورهای جهان سوم را دچار مسائل و مشکلات جدی از قبیل آلودگی‌های زیست محیطی و بیماری در شهرها، افزایش فقر در شهرها، ایجاد زاغه ها و مسکن های غیر قانونی، دسترسی ناکافی به مسکن و خدمات اصلی شهری، بیگانگی شهروندان از یکدیگر، کمبود شدید تأسیسات و زیر ساخت‌های شهری و مهاجرت گسترده از روستا به شهر کرده است.
مشکلات نظام مدیریت شهری کشورهای رو به توسعه را در سه بخش؛ مسایل محیطی و کلی نظام مدیریت، مسایل اداری و تشکیلاتی و در نهایت مسائل اقتصادی و مالی می‌توان طبقه بندی کرد.
نهادها و سازمان‌های متعددی در مدیریت شهری دخالت دارند که تصمیمات آنها به شکل رسمی و غیر رسمی در ساخت و شکل گیری عناصر شهری مؤثر است.
دیدگاهتان را بنویسید