جان بی‌جمال جانان، میل جهان ندارد
گراند هتل قزوین که یکی از برندهای گردشگری محسوب می‌شود و شناسنامه‌ای قاجاری دارد، اما مدت‌هاست که سازه چهارشانه‌اش زیر بار بی‌مهری‌های قزوین، رنجور و خمیده شده است.
کسی چه فکرش را می‌کرد که روزی، اولین هتل مدرن ایران که بسیاری چون سید عزت‌اله ضرغامی، آن را پدر هتل ایران معرفی می‌کنند، چنان مورد بی‌مهری قرار بگیرد که سالیان سال نه اعتبار دولتی برای بازسازی و بهره‌برداری آن تخصیص داده شود و نه سرمایه‌گذار قابلی حاضر به سرمایه‌گذاری در آن باشد.
در وصف گراند هتل قزوین باید گفت که تأسیس این بنای نفیس در حدود سال‌های ۱۲۹۹ یا ۱۳۰۰ شمسی، یعنی اواخر دوره قاجار کلید خورده و توسط برزو شاپور پارسی که بعدها نام خانوادگی مهرشاهی گرفت، احداث شده است. به ضرس قاطع می‌توان گفت که پیش از احداث این بنا و مهمانخانه بزرگ قزوین که تنها خاکستر از آن برجای‌مانده، تعدادی مسافرخانه، آن‌هم با ابعاد کوچک در قزوین احداث‌شده بود. احداث گراند هتل به‌عنوان اولین هتل مدرن، مجهز و غربی‌طور، چنان به نام قزوین عزت و شوکت بخشید که دیار مینودری به محلی برای گذر اعیانی نشین تبدیل شد. مجموعه گراند هتل، شامل اتاق‌های محل استراحت میهمانان در طبقه بالا و رستوران در داخل بود علاوه بر این، در دو طرف درب ورودی مغازه‌هایی قرار داشت و سالن سینمایی در ضلع جنوبی بنا احداث شد که تا مدت‌ها دایر بود و گاه از آن سالن برای جشن‌های مهم و سخنرانی‌ها استفاده می‌شد.
بنای گراند هتل در شرق خیابان پیغمبریه و غرب مجموعه دولتخانه صفوی در زمینی به مساحت ۳۰۰۰ مترمربع احداث شده بود و از طرف خیابان دو طبقه و از طرف حیاط سه طبقه بود.
سینمای این مجموعه در طول حیات خود، دو بار دچار آتش‌سوزی شد؛ پس از اولین آتش‌سوزی در سال ۱۳۱۹ بازسازی و احیا گردید، اما در فقره دوم در حدود سال‌های ۱۳۵۴ و ۱۳۵۵ در آتش سوخت و از بین رفت.
گفتنی است که گراند هتل تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی همچنان به فعالیت خود ادامه داد، تا اینکه پس از مدت‌ها از کارکرد اصلی خود به‌عنوان هتل فاصله گرفت و تحت عنوان کاربری‌های مختلف مورداستفاده برخی بهره‌برداران تحت عنوان انبار قرار گرفت.
در سال ۱۳۸۲ در جریان سفر مقام معظم رهبری به شهر قزوین، آزادسازی دولتخانه صفوی شامل تملک و آزادسازی اراضی واحدهای صنفی و تجاری در مالکیت دستگاه‌های دولتی متفرقه و بخش خصوصی به تصویب رسید و در دستور کار مدیریت کلان‌شهر قرار گرفت و گراند هتل نیز به واسطه قرارگیری در مجموعه دولتخانه صفوی، با تأمین اعتبار دولتی تملک شد و در همان زمان‌ها نیز برای آنکه بگویند به فکر این بنای نیمه‌جان هستند و مثلاً دِینی ادا کنند، داربست‌هایی زنگ زده به دور آن بستند و آن را در کمال بی‌مهری رها کردند.
در سال‌های گذشته با تصمیم مدیران سازمان میراث فرهنگی و از طریق صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی، مرمت و احیای بنای گراند هتل در اختیار شرکت سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی و گردشگری ایران (سمگا) قرار گرفت و در اواخر سال ۱۳۹۸ با تعریف پروژه‌ای حدوداً دوساله، مرمت گراند هتل آغاز شد، اما پس از گذشت مدتی و به دلیل نامشخص، عملیات مرمت و احیای این بنا متوقف و این بنای ارزشمند دوباره به حال خود رها شد و انتقاد بسیاری از فعالان حوزه میراث فرهنگی استان را به همراه داشت، تا اینکه در سال جاری با دستور وزیر میراث فرهنگی در سفر یک‌روزه خود به قزوین، بار دیگر صحبت از گراند هتل به میان آمد و مزایده نهایی آن با هدف تکمیل پروژه مرمت، احیاء و بهره‌برداری با مدت معین به دستور رسید.
پیام شهر در این گزارش به بررسی آخرین وضعیت گراند هتل قزوین پرداخته است.
علیرضا خزائلی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین در آخرین نشست خبری خود در خصوص وضعیت گراند هتل گفته است؛ فراخوان جذب سرمایه‌گذار برای مجموعه گراند هتل انجام‌شده و در آینده نزدیک مرمت و بهره‌برداری از این مجموعه تاریخی انجام خواهد شد.
قرار بود، نتیجه این پروژه میراثی نفیس در هفته‌های گذشته مشخص شود که متأسفانه با پیگیری‌های صورت گرفته، مشخص شد هیچ سرمایه‌داری حاضر به شرکت در این مزایده نشده است.
اینکه چرا سرمایه‌گذاران نسبت به این پروژه بی‌اقبال هستند به‌خودی‌خود جای سؤال است.
سؤالی که مدیرکل میراث فرهنگی قزوین پاسخش را این‌گونه می‌دهد: دولت در گراند هتل هزینه نمی‌کند، لذا فراخوان سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از این مجموعه، مجدداً تمدید شده است. همچنین گفتنی است که تا امروز تعداد زیادی علاقه‌مند به این پروژه ثبت‌نام کرده‌اند اما به دلیل افزایش هزینه‌های مرمتی امکان مشارکت نداشتند.
خزائلی تصریح می‌کند: وضعیت گراند هتل تا چندین ماه دیگر مشخص می‌شود و در حال حاضر چندین سرمایه‌گذار بومی و بزرگ نسبت به مرمت و بهره‌برداری از این بنای نفیس، احساس رغبت و تمایل کرده‌اند.
وی همچنین افزود: با توجه به اینکه صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی متولی پروژه گراند هتل است، این سرمایه‌گذاران به صندوق معرفی شدند و امیدواریم صندوق نیز با اجرای تشریفات و درج آگهی فراخوان سرمایه‌گذاری، در آینده‌ای نزدیک اقدام به جذب سرمایه‌گذار نماید.
وضعیت گراند هتل قزوین مشخص نیست
در ادامه به سراغ هادی میرزائی، مدیرعامل مدیرعامل صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی رفتیم.
وی دراین‌باره می‌گوید: صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی در کل کشور عملکرد مطلوبی دارد و کلیه کارهای خود را به‌صورت برون‌سپاری به بخش خصوصی اجرایی می‌کند. همچنین فعالیت‌های قابل قبولی در قزوین داشته، به‌طوری‌که در یک سال گذشته نیز صندوق، توسط بخش خصوصی پروژه‌های خوبی مانند؛ احیای حمام تنکابنی، خانه‌های زینلی و خانه خطیبی را برای استان قزوین به بهره‌برداری رسانده است.
این مسئول با اشاره به وضعیت گراند هتل، بیان می‌کند: در سال‌های گذشته شرکت سرمایه‌گذاری سمگا، پیش از مسئولیت بنده و توسط مدیرعامل پیشین صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی از طریق تشریفات، مرمت گراند هتل را در دست گرفته بود و زمانی که بنده مدیرعامل شدم، این شرکت حتی اقدامات حفاظتی بنا را نیز انجام نداده بود.
وی ادامه می‌دهد: اقدامات حفاظتی و استحکام بندی این بنا، در همان سال ۱۳۹۹ صورت گرفت اما شرکت سمگا، اهتمامی برای مرمت این بنا نداشت و صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی بدون داشتن دعوای حقوقی که هیچ ثمری جز بازتاب رسانه‌ای ندارد، قرارداد خود را فسخ کرد.
میرزائی با بیان اینکه در صورت عدم اقاله قرارداد با سمگا، امکان تهدید برای گراند هتل بیش از پیش بود، اضافه می‌کند: چند سرمایه‌گذار جدی و علاقه‌مند پای‌کار بودند اما به دلیل افزایش تورم، هزینه‌های مرمتی این بنا از ۲۵ میلیارد تومان به ۶۰ میلیارد تومان رسیده است که متأسفانه هزینه مرمت این بنا چند برابر شد و در آخرین مزایده سرمایه‌گذاری با این مبلغ سرمایه شرکت نکرد.
نتیجه‌گیری: بنا به گفته کارشناسان، برای مرمت و احیای گراند هتل با توجه به نرخ فزاینده تورم و گرانی افسارگسیخته، اعتباری بالغ بر۶۰ میلیارد تومان نیاز است که در شرایط اقتصادی کنونی، باید از طریق جذب سرمایه‌گذار فراهم شود؛ البته پیش از آنکه کار از کار بگذرد و زمان برای احیا و مرمت این اثر از دست برود.
دیدگاهتان را بنویسید